Συγγραφέας: Βλάσιος Οικονόμου, ιστορικός στην Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού
Η σύμμαχος ναυτική δύναμη Βρετάνια με επικεφαλής των ναυπηγικών επιχειρήσεων τον William Reed (Γουίλιαμ Ρίιντ), προχώρησε στη μελέτη κατασκευής ενός ανθυποβρυχιακού σκάφους, το οποίο θα επιχειρούσε ως συνοδό νηοπομπών καθώς και ως ναρκαλιευτικό. Έτσι, στις 25 Ιουλίου 1939, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το βρετανικό Ναυαρχείο έδωσε την πρώτη παραγγελία για την κατασκευή 26 πλοίων που έμειναν στην ιστορία ως κορβέτες τύπου Flower (Φλάουερ=λουλούδι).
Τέσσερις από αυτές παραχωρήθηκαν στον ελληνικό στόλο «επί δανεισμώ». Κατά σειρά παράδοσης ήταν οι ακόλουθες κορβέτες, HMS Peony Κ40, στις 24.01.1943, HMS Hyacinth Κ84, στις 28.10.1943, HMS Coreopsis Κ32 στις 10.11.1943 και HMS Tamarisk K216 στις 03.01.1944, στον Ναύσταθμο Chatham. Στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό έλαβαν αντίστοιχα τα ακόλουθα ονόματα ηρώων της ελληνικής επανάστασης: «ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ», «ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ», «ΚΡΙΕΖΗΣ» ΚΑΙ «ΤΟΜΠΑΖΗΣ».
Οι κορβέτες «ΚΡΙΕΖΗΣ» με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Δημήτριο Κιοσέ και «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Γεώργιο Παναγιωτόπουλο και με προκαταρκτική εκπαίδευση του προσωπικού έλαβαν μέρος, από τις αρχές του 1944, σε συνοδεία συμμαχικών νηοπομπών στον Βόρειο Ατλαντικό. Ταυτόχρονα, μετέφεραν πολεμικό υλικό από τις δυτικές ακτές του Ατλαντικού στη Αγγλία και από την Ρωσία στην Ισλανδία. Με τις κορβέτες «ΚΡΙΕΖΗΣ» και «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» το ελληνικό ναυτικό είχε την τιμή να συμμετέχει στη μάχη του Ατλαντικού εναντίον των εχθρικών υποβρυχίων, τα οποία δυσχέραιναν ιδιαίτερα τη δράση τους.
Μερικά από τα γεγονότα που σημάδεψαν τη δράση τους ήταν, την 16η Ιανουαρίου 1944, όταν η κορβέτα «ΚΡΙΕΖΗΣ» συνοδεύοντας μαζί με συμμαχικά πλοία, 56 κενά φορτηγά από το Λοντοντέρι (Βόρεια Ιρλανδία) στο Saint John του Καναδά, συνάντησε ισχυρή χιονοθύελλα και μεγάλη θαλασσοταραχή, με αποτέλεσμα να υποστεί αρκετές υλικές ζημιές. Την 20η Φεβρουαρίου 1944, οι κορβέτες «ΚΡΙΕΖΗΣ» και «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» σε συνοδεία νηοπομπής από την Ιρλανδία προς τις δυτικές ακτές του Ατλαντικού, κατελήφθησαν από χιονοθύελλα και ομίχλη, με ταυτόχρονες δυνατές εκρήξεις από εχθρικές ακουστικές τορπίλες στο τέλος της διαδρομής τους, δίχως να προξενήσουν ζημίες στις ίδιες, παρά μόνο τη βύθιση ενός από τα 68 πλοία που συνόδευαν.
Παράλληλα, οι Σύμμαχοι σχεδίαζαν και απόβαση στη Νότια Γαλλία. Η επιχείρηση αυτή στην αρχή προοριζόταν να είναι μία επιχείρηση αντιπερισπασμού στην απόβαση της Νορμανδίας. Ωστόσο, εξελίχθηκε σε μία επιχείρηση μεγάλης κλίμακας, στην οποία συμμετείχαν 880 πλοία όλων των τύπων. Ο ελληνικός στόλος λαμβάνει μέρος με τα αντιτορπιλικά «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ» (κυβερνήτης Πλωτάρχης Νικόλαος Σαρρής), «ΝΑΥΑΡΙΝΟΝ» (κυβερνήτης Αντιπλοίαρχος Κωνσταντίνος Νεόφυτος), «ΠΙΝΔΟΣ» (κυβερνήτης Πλωτάρχης Χαράλαμπος Φούφας) και «ΚΡΗΤΗ» (κυβερνήτης Πλωτάρχης Ιάσων Θεοφανίδης), υποστηρίζοντας την απόβαση με περιπολίες, ανθυποβρυχιακές έρευνες και συνοδείες. Επίσης, συμμετείχαν και τα αρματαγωγά «ΣΑΜΟΣ» (κυβερνήτης Πλοίαρχος Πύρρος Λάππας), ΛΗΜΝΟΣ» (κυβερνήτης Πλωτάρχης Μιχαήλ-Φώτιος Λέστος) και «ΧΙΟΣ» (κυβερνήτης Πλωτάρχης Αναστάσιος Τετεμπίλης), τα οποία μετέφεραν στρατεύματα και υλικό σε διάφορους λιμένες της περιοχής της απόβασης.
Στις 6 Ιουνίου του 1944, πραγματοποιήθηκε από τους Συμμάχους η απόβαση στη Νορμανδία με σκοπό την περαιτέρω σύμπτυξη των γερμανικών δυνάμεων -δεδομένου ότι ήδη πιέζονταν από το μέτωπο της Ιταλίας- αλλά και από τη ρωσική προέλαση. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ περίπου 200.000 ήταν το προσωπικό των συμμαχικών πλοίων. Η επιχείρηση έληξε επιτυχώς για τους Συμμάχους στις 30 Ιουνίου, όταν είχε πια είχε εδραιωθεί το προγεφύρωμα.
Μέχρι τότε είχαν μεταφερθεί στις γαλλικές ακτές συνολικά 850.000 άνδρες, 148.000 οχήματα και 570.000 τόνοι προμηθειών από 7.000 πλοία από τα οποία βυθίστηκαν 59.
Στην απόβαση της Νορμανδίας συμμετείχαν μόνο οι κορβέτες «ΚΡΙΕΖΗΣ» και «ΤΟΜΠΑΖΗΣ», διότι το κύριο πεδίο επιχειρήσεων του ελληνικού στόλου ήταν η Μεσόγειος. Η κορβέτα «ΚΡΙΕΖΗΣ» συμμετείχε σε συνοδεία νηοπομπών από την Μ. Βρετανία προς τις γαλλικές ακτές, ενώ και η κορβέτα «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» συμμετείχε ως συνοδό αποβατικών πλοίων, αλλά και ως περιπολικό στην ενίσχυση του δημιουργηθέντος προγεφυρώματος και τον ανεφοδιασμό των συμμαχικών δυνάμεων. Την παραμονή της επιχείρησης, η κορβέτα «ΤΟΜΠΑΖΗΣ», συμμετέχοντας σε συνοδεία απέπλευσε από το Πορτσμουθ και έπλευσε με τη νηοπομπή στις εκβολές του Σηκουάνα, όπου αποβιβάστηκαν τα μεταφερόμενα στρατεύματα, ενώ στις 6 Ιουνίου 1944 κατέπλευσε και πάλι στην ίδια περιοχή ως διοικητής νηοπομπής και αποβίβασε τους πρώτους κομάντος στην ακτή.
Οι περιγραφές αυτές κατορθώνουν να αποτυπώσουν στον αναγνώστη τη δράση των πολεμικών πλοίων του ελληνικού ναυτικού, όπου με την επιχειρησιακή συνεργασία τους με τις συμμαχικές δυνάμεις οδήγησαν στην απελευθέρωση της Ευρώπης.
