Υπάρχουν πολλές αναλογίες της σημερινής εποχής με την πρώτη φάση του Ψυχρού Πολέμου (1947 – 1962). Πρώτο• η απειλή ενός πυρηνικού πολέμου. Δεύτερο• η Σοβιετική Ένωση είχε αγκιστρωθεί βαθιά στην κεντρική Ευρώπη, ενώ σήμερα η Ρωσία διεξάγει έναν πόλεμο στις θύρες της Ευρώπης. Τρίτο• αδυναμία των ευρωπαικών χωρών να υψώσουν ανάστημα. Τέταρτο• οικονομική ασφυξία που μόνο η συνδρομή των ΗΠΑ θα μπορούσε να λήξει. Πέμπτον• συγκρούσεις σε πολλά μέτωπα που κατέληγαν και σε διχοτομήσεις χωρών και έκτον• ηγέτες και στις δύο υπερδυνάμεις που έβλεπαν το ζήτημα της σύγκρουσης υπαρξιακά.
Ίσως όμως είναι πλέον θεμιτό να ομιλούμε περί ενός παγκοσμίου πολέμου χαμηλής έντασης, ο οποίος θα κρατήσει πολλά χρόνια. Η εμφάνιση πολλών εντάσεων με επίκεντρο την “ευρύτερη δική μας περιοχή” πιθανώς δείχνει την ύπαρξη ενός “αόρατου μετώπου” που ξεκινά από τις Σκανδιναβικές και Βαλτικές Χώρες και καταλήγει στην Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο, την Μέση Ανατολή και την βόρεια Αφρική. Ίσως πρέπει να μάς προβληματίσει ότι παράλληλα με την Ουκρανία, ο Ερντογάν δημιουργεί διαρκές πρόβλημα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ προωθεί τις παντουρκικές βλέψεις στον Καύκασο. Το ότι έχουν δημιουργηθεί μέτωπα χωρών, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εσωτερικές διαφοροποιήσεις και ανταγωνισμοί (για την κατάσταση στην Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο μπορείτε να διαβάσετε εδώ ), καθώς σε ένα πολυπολικό περιβάλλον η κάθε χώρα προωθεί τις δικές της διεκδικήσεις.
Αν η εικασία περί ενιαίου δυτικού μετώπου θεωρείται λογική ή έστω εύλογη, τότε, πολύ σύντομα, ίσως δημιουργηθεί ένα αντίστοιχο στην Ανατολή με εμπλοκή Κίνας και Ιαπωνίας. Δεύτερον• σύμφωνα με την παραπάνω εικασία, οι Αμερικάνοι ευρίσκονται σε τρομακτική πλάνη (ή μήπως όχι;) με τους Τούρκους. Εκτιμάται ότι ήρθε η ώρα οι ΗΠΑ να αναγνωρίσουν επιτέλους ότι η Τουρκία είναι ολοκληρωτικά χαμένη υπόθεση για την Δύση. Αν η Τουρκία πραγματικά ήθελε να έχει μια κάποια σχέση με το ΝΑΤΟ, η στάση της θα ομοίαζε με αυτήν που κράτησε στην αρχή του πρώτου Ψυχρού Πολέμου μέχρι το 1955 (αρχή του Κυπριακού), όταν κρατούσε “σιγή ιχθύος” παίζοντας το “καλό παιδί” και υπογράφοντας τον Φεβρουάριο του 1953 με την Ελλάδα και την Γιουγκοσλαβία του Τίτο τη “Συμφωνία της Άγκυρας” και αργότερα τον Αύγουστο του 1954 τη Συνθήκη Συμμαχίας, Πολιτικής Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας, γνωστής έκτοτε ως συμμαχίας του Μπλεντ, από την γιουγκοσλαβική πόλη στην οποία υπεγράφη (για τις βασικές αρχές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής μπορείτε να διαβάσετε εδώ ).
Οι ενδείξεις είναι έντονες ότι το επόμενο μέτωπο θα είναι τα Βαλκάνια και θα εμπλακούν Σερβία, Κόσοβο, Αλβανία και Σκόπια. Το ζήτημα συνδέεται με την αναγνώριση του Κοσόβου από την Αλβανία, τα Σκόπια και το Μαυροβούνιο γεγονός που επέσυρε την μήνιν της Σερβίας. Συγκεκριμένα ο Σέρβος Υπουργός Άμυνας Milos Vucevic δήλωσε ότι: “η αναγνώριση του Κοσόβου θα έχει σκληρή αντίδραση ‘όπως στην Ουκρανία’ ” (“Serbia Riles Neighbours with Harsh Warning About Kosovo Recognitions”, BalkanInsight, 22 Αυγ. 2023). Παράλληλα νέα ένταση προέκυψε στο Κόσοβο με απολογισμό τέσσερις νεκρούς, σε ανταλλαγή πυρών μεταξύ αστυνομικών και ομάδας ενόπλων έξω από το χωριό Μπάνισκο που κατοικείται κυρίως από Σέρβους. Κατόπιν 30 ένοπλοι ταμπουρώθηκαν σε μοναστήρι, το οποίο έχει περικυκλώσει η αστυνομία του Κοσόβου. Η Πρίστινα και το Βελιγράδι αλληλοκατηγορούνται, ενώ δεν έχασε ευκαιρία και η Μόσχα, η οποία λαμβάνοντας το μέρος του Βελιγραδίου προειδοποίησε ότι τα Βαλκάνια κινδυνεύουν να “βυθιστούν στην άβυσσο”.
Άλλο κράτος με ασθενές εθνικό αποτύπωμα είναι τα Σκόπια. Με ισχυρή αλβανική μειονότητα στο εσωτερικό, το μικρό κράτος ομοιάζει να κλυδωνίζεται ανάμεσα στην Βουλγαρία και τη Σερβία. Ο τρίτος πρωθυπουργός του κράτους των Σκοπίων Λιούμπτσο Γκεοργκιέβσκι κάνει ευθέως αναφορά περί “σερβοποίησης” του κράτους (“Το 80% των Μακεδόνων θα ψήφιζε την ένωση Σκοπίων – Σερβίας” συνέντευξη του Λιούμπτσο Γκεοργκιέβσκι στο DefencePoint.gr, 13 Ιουλ. 2023). Το πόσο πραγματικά σερβοποιούνται τα Σκόπια μένει να ερευνηθεί καθώς ο Λιούμπτσο Γκεοργκιέβσκι είναι φανερά βουλγαρόφιλος, έχοντας εγκαταλείψει τα Σκόπια και έχοντας λάβει την βουλγαρική υπηκοότητα. Είναι γεγονός ότι η Βουλγαρία και η Σερβία έχουν ιστορικά ερείσματα (για την προέλευση των Σλαβομακεδόνων μπορείτε να διαβάσετε εδώ ) στο κράτος των Σκοπίων.
Σε περίπτωση έντασης στα Σκόπια και το Κόσοβο είναι δεδομένο ότι θα εμπλακούν τόσο η Ρωσία όσο και η Τουρκία. Τα Σκόπια συγκεκριμένα προωθούν την στρατιωτική συνεργασία με την Τουρκία με την απόκτηση συστημάτων πυροβολικού (Petrovska – Güler: Macedonian-Turkish defence cooperation continues to develop, with the acquisition of the Turkish artillery systems we are strengthening collective security in NATO, mod.gov.mk, 26 Ιουλ. 2023), ενώ στο ίδιο κείμενο αναφέρεται ότι η τουρκική στρατιωτική βοήθεια στα Σκόπια ανέρχεται στα 30 εκ. δολάρια. Στο Κόσοβο τον Ιούνιο παρόντος έτους, κατέφθασαν μετά από έκκληση του ΝΑΤΟ για ειρηνευτική αποστολή τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις λόγω των διαδηλώσεων των Σέρβων του Κοσόβου μετά την εκλογή Αλβανών δημάρχων στις σερβικές περιοχές (κατόπιν μποϋκοτάζ των εκλογών από την πλειοψηφία του σερβικού πληθυσμού).
Η Ελλάδα οφείλει να προετοιμαστεί για τις εξελίξεις που έρχονται στα Βαλκάνια. Δεν επιτρέπεται εσωστρέφεια, όπως αυτή που δείχτηκε στη Λιβύη κατά την διάρκεια των χρόνων του μνημονίου. Το να μας προσπεράσουν οι εξελίξεις στα Βαλκάνια θα ήταν ασφαλώς στρατηγικά καταστροφικό.
