Η Γαλλική Επανάσταση και η Γαλλική Αυτοκρατορία είχαν αλλάξει ολοκληρωτικά την Ευρώπη. Ο αέρας της Δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης των Λαών έθετε σε ευθεία αμφισβήτηση την νομιμότητα των μοναρχιών που υπήρχαν μέχρι τότε. Και όχι μόνο η Δημοκρατία αλλά η εισαγωγή του αστικού κώδικα, η κατάργηση των προνομίων, της δουλοπαροικίας, της δεκάτης, η συνεκτική και συγκεντρωτική δημόσια διοίκηση, οι δικαστικοί θεσμοί αναδιοργανωμένοι κατά το γαλλικό πρότυπο και η θρησκευτική ανεκτικότητα – η Ευρώπη είχε αλλάξει εκ βάθρων.
Υπάρχουν δύο νέες δυνάμεις. Η μια είναι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Διανοούμενοι διατρέχουν όλη την ήπειρο και διαδίδουν της επαναστατικές ιδέες, οι σπόροι δεν θα αργήσουν να φυτρώσουν το 1821 στην Ελλάδα, το 1830 στην Πολωνία και το 1848 σε όλη την Ευρώπη. Από την άλλη την επαύριο της ήττας της Γαλλίας, οι νικήτριες δυνάμεις θα επιχειρήσουν με μία μονοκοντυλιά να διαγράψουν όλες τις εξελίξεις που είχαν συμβεί από το 1789 μέχρι το 1815. Προσπαθούσαν να επαναφέρουν “τον πολιτισμό”, το “Παλαιό Καθεστώς” (Ancien Régime) που επικρατούσε από τον Μεσαίωνα μέχρι το ανατρεπτικό 1789.
Τον Δεκέμβριο του 1814 συνέρχεται το Συνέδριο της Βιέννης. Είναι η πρώτη συνέλευση όλων των δυνάμεων της Ευρώπης σηματοδοτώντας την αρχή των προσπαθειών ενοποίησης της ηπείρου. “Το Συνέδριο δεν προχωρεί, χορεύει!” θα αναφωνήσει ο ογδοντάχρονος πρίγκηπας ντε Λιν (De Ligne). Αυτοι που ξεχωρίζουν είναι ο Βρετανός Castlereagh (Κάσλρη), ο αυστριακός Μέττερνιχ, ο τσάρος Αλέξανδρος Α’ και ο Γάλλος Ταλευράνδος (Talleyrand), ο οποίος με το ταλέντο του θα καταφέρει να υποβαθμίσει την πρόσφατη ήττα της Γαλλίας.
Η Αγγλία θα σκεφθεί την εμπορική της αυτοκρατορία εξασφαλίζοντας τα ναυτικά της ερείσματα: νησίδα Ελιγολάνδης στα ανοικτά της Δανίας, τη Μάλτα και τα Ιόνια Νησιά. Η Ρωσία προωθείται σε όλα τα μέτωπα. Η απόκτηση των δύο τρίτων της Πολωνίας με την Βαρσοβία τη φέρνουν στη κεντρική Ευρώπη, ενώ η απόκτηση της Φινλανδίας στο Βορρά και της Βεσσαραβίας στο Νότο την φέρνουν κοντά στις δύο θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη και επιθυμεί διακαώς να εξουσιάσει. Η Πρωσία μετατρέπεται σε μεγάλη δύναμη με την πρόσκτηση της Πομερανίας και του μεγαλύτερου μέρους της Ρηνανίας. Η Αυστρία τέλος πέρα όλων των άλλων εισέρχεται στην Βόρεια Ιταλία.
Και από τα σπλάχνα του Συνεδρίου της Βιέννης θα προκύψει η Ιερά Συμμαχία. Στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία με τον όρο Ιερά Συμμαχία, ή Μεγάλη Συμμαχία, φέρεται ιδιαίτερα η μετά την ήττα του Ναπολέοντα, ιστορική, μυστική αρχικά, τριμερής συνθήκη που συνήφθη μεταξύ των Αυτοκρατόρων Αλεξάνδρου Α΄ της Ρωσίας, Φραγκίσκου Α’ της Αυστρίας και του Βασιλέα Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄ της Πρωσίας την οποία συνομολόγησαν και υπέγραψαν αυτοπροσώπως, στο Παρίσι στις 14/26 Σεπτεμβρίουτου 1815, δηλαδή περίπου τρεις μήνες μετά την λήξη του Συνεδρίου της Βιέννης (Ιούνιος 1815). Στη συμμαχία αυτή προσχώρησε το ίδιο έτος και η Αγγλία ενώ με την επιμέρους λεγόμενη συνθήκη “Αιξ λα Σαπέλ” του 1818 προσχώρησε και η Γαλλία.
Ο σκοπός που συνεστήθη η Ιερά Συμμαχία διαφαίνεται στον πρόλογο της συνθήκης αυτής μετά την αναφορά στην Αγία και αδιαίρετη Τριάδα και στα ονόματα των τριών ηγεμόνων, σε ελληνική μετάφραση (Κ Παπαρρηγόπουλος τ.8ος, σ.438).
“Κατ’ ακολουθίαν των μεγάλων γεγονότων, δι’ ων συνεπληρώθη η ιστορία των τελευταίων τριών ετών 1812 – 1815 εκτήσαντο την μυχαιτάτην πεποίθησιν ότι παρέστη ανάγκη να στηρίζωσι τας ενεργείας αυτών (των Ηγεμόνων) επί των υψηλών αληθειών, ας διδάσκει εις ημάς η αιώνιος θρησκεία του Σωτήρος Θεού, κηρύττοντες πανδήμως ότι η παρούσα (συνθήκη) δεν σκοπεί άλλο τι ή το κηρύξαι εις τον κόσμον την ακλόνητον απόφασιν ην έχουσι να μη λαμβάνωσιν ως κανόνα της πολιτικής αυτών ειμή τα παραγγέλματα της αγίας ταύτης θρησκείας. Κατ’ ακολουθίαν αι Αυτών Μεγαλειότητες συνεφώνησαν περί των εξής όρων:
1. Συμφώνως προς τας αγίας Γραφάς τας εντελλομένας πάσι τοις ανθρώποις το θεωρείν αλλήλους ως αδελφούς, οι τρεις Ηγεμόνες διατελέσωσιν ηνωμένοι δια των δεσμών αδελφότητος αληθούς και αδιαλύτου και θεωρούντες αλλήλους ως μέλη μιας και της αυτής πολιτείας εν πάση ευκαιρία και εν παντί τόπω θα παρέχωσιν αρωγήν και αντίληψιν αλλήλοις, εις τους υπηκόους και τους στρατούς αυτών, ων θεωρούσι εαυτούς πατέρας καθοδηγούντες εν τω αυτώ πνεύματι της αδελφικής αγάπης.
2. Οι τρεις Ηγεμόνες θεωρούσιν εαυτούς ως απλούς υπό της Θείας Πρόνοιας τεταγμένους εκτελεστάς των βουλών της Προνοίας, ίνα άρχωσι των διαφόρων κλάδων μιας και της αυτής οικογενείας, αναγνωρίζοντες κατά βάθος ότι η χριστιανική θρησκεία, εις ην ανήκουσιν αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών, ουδένα όντως αληθώς αναγνωρίζει έτερον υπέρτατον ηγεμόνα ειμή εκείνον εις ον ανήκει το κράτος, ήτοι τον Θεόν ημών λητρωτήν Ιησούν Χριστόν, τον Λόγον του Υψίστου, τον λόγον της ζωής”.
Στο τέλος, η συνθήκη κλείνει με τη δήλωση ότι όποια πολιτεία ήθελε αποδεχθεί τις παραπάνω αρχές μπορούσε να προσχωρήσει στη Συμμαχία.
