Στις 26 Αυγούστου 1071, έλαβε χώρα η μάχη του Μαντζικέρτ κατά την οποία ο Βυζαντινός Στρατός υπέστη δεινή ήττα από τους Σελτζούκους Τούρκους του Αλπ Αρσλάν. Ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Ρωμανός ο Διογένης τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε. Ο Αλπ Αρσλάν του φέρθηκε καλά και τον απελευθέρωσε αφού του επέβαλε όρους: παροχή ετήσιων φόρων και στρατιωτικής βοήθειας, απελευθέρωση όλων των μουσουλμάνων αιχμαλώτων και συνοριακοί διακανονισμοί.
Η μάχη αυτή θεωρήθηκε από τους βυζαντινολόγους η αρχή της πτώσης του Βυζαντίου στην Ανατολή και της τουρκοποίησης της Μ. Ασίας. Αυτή η θεώρηση όμως είναι ιδιαίτερα μονομερής για πολλούς λόγους: πρώτον, το Βυζάντιο στην συνέχεια ανακατέλαβε αρκετά εδάφη λόγω των χειρισμών του Αλέξιου Κομνηνού. Δεύτερον, η Μικρά Ασία παρέμεινε αρκετά χρόνια αργότερα πεδίο συγκρούσεων χριστιανών και μουσουλμάνων. Τρίτον οι Σελτζούκοι δεν είναι οι Οθωμανοί Τούρκοι από όπου προέρχονται οι σημερινοί Τούρκοι και τέταρτον ο Μεσαίωνας ήταν μια εποχή μισθοφορισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι τουρκόπουλοι ή τουρκοπώλοι που αποτελούσαν τα τάγματα που συγκροτούνταν για λογαριασμό του Βυζαντίου από στρατολόγηση μισθοφόρων Τούρκων που είχαν εκχριστιανιστεί.
Το κυριότερο όμως είναι ότι ο πρώτος λαός που ουσιαστικά ακολούθησε τους πρώτους Οθωμανούς Σουλτάνους ήταν οι απελπισμένοι Βυζαντινοί χωρικοί της περιοχής της Βιθυνίας που είχαν αφεθεί στο έλεος του Θεού και βρήκαν νέους προστάτες. Αυτό το γεγονός αναλύεται διεξοδικά στην μνημειώδη μελέτη του καθηγητή αμερικανικών πανεπιστημίων Γεωργίου Αρνάκη Γεωργιάδη “Οι πρώτοι Οθωμανοί. Συμβολή στο πρόβλημα της πτώσεως του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας (1282-1337)”. Ένα βιβλίο που έπεσε σε παράδοξη λήθη στην ελληνική βιβλιογραφία.
Το σημαντικό όμως είναι ότι η σημερινή Τουρκία χρησιμοποιεί το Μαντζικέρτ κατά κόρον. Το 2022, είχαμε την ταινία “Malazgirt 1071”. Το μεγαλύτερο τέμενος στην Τουρκία το Grand Çamlıca Mosque που ολοκληρώθηκε και άνοιξε τις πύλες του το 2019, διαθέτει μιναρέ ύψους 107.1 m, ενώ ο Ερντογάν έχει το Μαντζικέρτ στην ρητορική του. Σε ομιλία του στην φετινή επέτειο δήλωσε: “Η αλήθεια δεν πρέπει να ξεχαστεί. Το Μαντζικέρτ δεν ήταν μια συνηθισμένη μάχη, μια συνηθισμένη νίκη […]. Το Μαντζικέρτ άνοιξε τις πύλες στην πολιτική μας κυριαρχία στην Ανατολία” (πηγή: https://www.aa.com.tr/en/politics/1071-win-in-manzikert-was-no-ordinary-victory-turkish-president-erdogan/2976660 ).
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να δίνουμε τόση έμφαση στην ήττα του Βυζαντινού Στρατού στο Μαντζικέρτ. Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι αυτό το ιστορικό γεγονός χρησιμοποιείται ιδιαίτερα από τους Τούρκους και επειδή μια προπαγάνδα δεν απευθύνεται μόνο στο εξωτερικό – εμάς δηλαδή – αλλά και στο εσωτερικό – τους ίδιους τους Τούρκους – το όλο θέμα υποκρύπτει και ένα άγχος• να αποδείξουν στους εαυτούς τους πρώτα ότι δεν είναι επήλυδες
