Ένα ζήτημα το οποίο δεν έχει εξεταστεί επαρκώς είναι το πώς διαμορφώνονται οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες στην Μαύρη Θάλασσα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ουκρανίας και Τουρκίας είναι η ακόλουθη (η Ουκρανία ακόμη ήταν σοβιετική δημοκρατία):
Κάτι που είναι γνωστό είναι ο κομβικός ρόλος της Ουκρανίας στην παγκόσμια σίτιση σε σιτηρά. Με λίγα λόγια, όποιος ελέγχει την Κριμαία είναι σε θέση να δημιουργήσει κρίσιμα προβλήματα στην Διεθνή Κοινότητα. Παράλληλα η κατοχή της Κριμαίας από την Ρωσία αλλάζει και θέματα σχετιζόμενα με τον Turkish Stream. Ο χάρτης που δείχνει τον αγωγό είναι αποκαλυπτικός:
Ο Turkish Stream παρακάμπτει την Ουκρανία στην μεταφορά αερίου στην Ευρώπη όπως και τα Βαλκάνια. Παράλληλα, από το 2003 – 2005, υπάρχει και ο Blue Stream που μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ρωσία στην Τουρκία απευθείας όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία:
Από το 2016 παρατηρούμε σύγκλιση του Ερντογάν και του Πούτιν. Η σύγκλιση αυτή καθιστά την Τουρκία για τους Αμερικανούς μια ασταθή σύμμαχο. Η αξία του Αιγαίου για τους Αμερικανούς αναβαθμίζεται και η βάση στην Αλεξανδρούπολη αποκτά ξεχωριστή σημασία. Δημιουργείται δηλαδή ένα δεύτερο δαχτυλίδι άμυνας της Δύσης στο Αιγαίο.
Έχω γράψει σε άλλο άρθρο (μπορείτε να το διαβάσετε εδώ) ότι με την εισβολή στην Ουκρανία, η Ρωσία είχε δύο στόχους, έναν κύριο και έναν δευτερεύοντα. Ο κύριος ήταν η κατάληψη του Κιέβου και ο δευτερεύων η δημιουργία ενός παραλιακού διαδρόμου που θα ένωνε την Ρωσία με την Υπερδνειστερία. Αυτό ενισχύεται και από τα θαλάσσια δεδομένα. Αν οι Ρώσοι πετύχαιναν αυτά που επιδίωκαν θα είχαμε τον παρακάτω χάρτη σχετικά με τις ΑΟΖ:
Κάποιοι ίσως υποστηρίξουν ότι αυτό θα φέρει σε σύγκρουση Τουρκία και Ρωσία σε συνδυασμό με την μη αναγνώριση της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας από την Τουρκία (για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας μπορείτε να διαβάσετε εδώ). Αυτό, όμως, κατά την προσωπική μου εκτίμηση δεν είναι πιθανό. Η Τουρκία δεν συνηθίζει να προχωρά σε αντιπαραθέσεις υπό καθεστώς αβεβαιότητας. Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι εξαιρετικά τραυματισμένες, ενώ το ισλαμικό και νεοοθωμανικό αφήγημα την περιορίζει σε μία συνεχή με αυξομειώσεις ένταση με την Δύση και τον Δυτικό πολιτισμό. Ούτε όμως και η Ρωσία έχει συμφέρον να εκτραχύνει τις σχέσεις της με την Τουρκία με κάποιου είδους επαναδιαπραγμάτευσης θαλασσίων συνόρων.
Επιπρόσθετα, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει παγιδεύσει την Ρωσία στο να δεχτεί τετελεσμένα στον Καύκασο. Υπενθυμίζεται ότι σε προηγούμενο άρθρο ( εδώ ) έχει αναφερθεί ότι η Τουρκία δρα πότε κεμαλικά και πότε νεοοθωμανικά ανάλογα με τις επιδιώξεις της. Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν κατανοήσει ότι η Ρωσία αποστεωμένη όπως είναι λόγω της ρωσοουκρανικής ένοπλης σύγκρουσης δεν θα είναι σε θέση να αντιδράσει. Η Τουρκία βρήκε την ελευθερία να πραγματώσει μέρος των παντουρκικών βλέψεων της. Παράλληλα, ο Πούτιν έχει παγιδευτεί σε ένα πλέγμα διπλωματικών σχέσεων στην ευρύτερη περιοχή. Πέρα όλων των άλλων πρέπει να σημειωθεί ότι ο αγωγός από το Μπακού στην Τουρκία παρακάμπτει εντελώς την Ρωσία. Μπορείτε να το παρατηρήσετε στον παρακάτω χάρτη:
Συμπερασματικά είναι δυνατόν να ειπωθούν τα παρακάτω:
Πρώτον, η εισβολή στην Ουκρανία ήταν δυνατόν να προβλεφθεί τουλάχιστον από τους επαγγελματίες αναλυτές ως μία β’ πράξη και ολοκλήρωση του ρωσικού σχεδίου που ξεκίνησε με την κατάληψη της Κριμαίας.
Δεύτερον, προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η διπλωματική πορεία της Τουρκίας δεν θα αλλάξει δραματικά, όπως άλλως τε φάνηκε και στη σύσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.
Τρίτον, η Ρωσία και η Τουρκία έχουν ενταχθεί σε ένα πλέγμα διπλωματικών, στρατιωτικών και οικονομικών σχέσεων από το οποίο η μία δεν μπορεί να “ξεφύγει” από την άλλη. Όσο θα περνά ο καιρός όμως, η σχέση αυτή θα γίνεται όλο και πιο ανισοβαρής με την Ρωσία σταδιακά να μην είναι σε θέση να ελέγξει την κατάσταση στην περιοχή.
